مواد هیومیکی نام خود را از هوموس گرفته اند. از آنجا که این ماده ph اسیدی ضعیف دارد و مشتق از هوموس است بنام هیومیک اسید هم شناخته میشود. اما حقیقتا" هیچ شباهتی به اسیدهای شناخته شده چه معدنی و چه آلی ندارد. مواد هیومیکی در واقع طیف وسیعی از ترکیبات آلی – معدنی گوناگون نظیر اسیدهای آمینه ، پپتیدها ، فنولها، آلدئیدها، و اسیدهای نوکلئیک در پیوند با انواع کاتیونها می باشند که مجموعا" ترکیب بسیار پیچیده ای و شگفت انگیزی را ساخته اند که می تواند میلیونها سال در طبیعت دوام بیاورد و اعمال بسیار شگرفی را انجام دهد که قابل قیاس با هیچ ترکیب دیگری نیست .در همه خاکهای کشاورزی اسید هیومیک بطور طبیعی وجود داردو در واقع 80 % مواد ارگانیک خاک را تشکیل میدهد. میزان ایده ال مواد آلی در خاکهای کشاورزی بین 4 تا 6 درصد است.اسید هیومیک یکی از اجزاء اصلی مواد هیومیک است که به رنگ قهوه ای تیره می باشد. این ترکیب دارای گوگرد , ازت , فسفر با در صد های متفاوت و برخی از فلزات مانند کلسیم , منیزوم , مس و روی و غیره می باشد. اسید هیومیک مخلوط ناهمگون از چند ترکیب است که به طور کلی خواص شیمیایی مشابه دارند و چند وظیفه مختلف در خاک و روی رشد گیاه انجام می دهد.
مصرف اسید هیومیک از طریق آبیاری قطره ای در کنترل تعدادی از بیماری های ریشه اثر بسیار موثر دارد. اسید های هیومیک می توانند اثر مثبت مستقیم روی رشد گیاه از طرق مختلف داشته باشند.
گسترش رشد ریشه با مصرف اسید هیومیک, منجر به افزایش راندمان سیستم ریشه می شود . اسید هیومیک با تشکیل و توسعه مطلوب و بهبود سیستم ریشه , درختان میوه را قادر می سازد از منابع موجود درخاک به شکل بهتر استفاده کنند. طبق گزارش محققان, اسید هیومیک نسبت ریشه به اندام هوایی و همچنین تولید ریشه های نازک جانبی درختان زیتون را افزایش داده است.
این ماده موجب بالا بردن مقاومت درختان با جلوگیری از مسمومیت ناشی از کود دهی نامتعارف میشود. این مسمومیت عموما" در رابطه با کود اضافی و یا زمان نامناسب کوددهی عارض میشود.
به همن جهت بعنوان یک اصلاح کننده خاک کاربردی موثر دارد.
نشان داده شده است که اسید هیومیک سبب افزایش جذب ازت توسط گیاهان می شود , و موجب افزایش راندمان استفاده از ازت خاک می گردد .
دوام اثر آن زیاد است و تا چند سال اثر آن در خاک باقی میماند.
با مصرف اسید هیومیک روی بذور ، قدرت جوانه زنی آنها افزایش مییابد.
با طبیعت سازگار است و خطری برای گیاه و و یا محیط زیست ندارد.
با مصرف هیومیک اسید در خاک مقاومت به شوری و کم آبی و حتی مقاومت به سرمازدگی در درختان بمیزان قابل توجهی افزایش یافته است.
اسید های هیومیک اثرات مطلوب روی تعادل غذایی بافت گیاه , جذب کود ها , رشد ریشه و اندام هوایی , عملکرد و کیفیت میوه درختان دارند.
ثابت شده است که مصرف اسید هیومیک مانع فعالیت عامل بیماری زا در محیط ریشه درختان میوه در خاک میگردد. در ضمن مصرف اسید هیومیک موجب بهبود کیفیت و عملکرد میوه درختان می شود.
عنصر کلیدی در تشکیل ترکیب هیومیک-رس خاک, اصلاح ساختمان خاک را اسان می کند و سبب افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک می گردد.
وجود واکنش هایی از نوع اکسین توسط اسیدهای هیومیک موجب افزایش رشد می شود. اسید های هیومیک با افزایش قابلیت نفوذپذیری غشا های گیاهی موجب بهتر شدن جذب عناصر غذایی می شود.